De schaduw van Congo

>

Gelukkige dagen

Goed nieuws, na De man die op reis ging verscheen nu ook de debuutroman van de Franse auteur Laurent Graff in Nederlandse vertaling. Gelukkige dagen werd inmiddels al in meer dan tien talen vertaald en won in 2001 de Prix Millepages. Steracteur Johnny Depp kocht de rechten op de roman en zal de filmbewerking van Gelukkige Dagen produceren.

De hype rond de boeken van archivaris/schrijver Graff is niet geheel onterecht. Het universum van de Franse auteur Laurent Graff wordt bevolkt door eigenaardige personages en ultieme antihelden, en dat is dan nog een understatement.

Net als in ‘De man die op reis ging’ heeft ‘Gelukkige dagen’ een erg provocatief uitgangspunt. Het hoofdpersonage Antoine komt reeds op de leeftijd van amper dertig jaar tot de conclusie dat hij het wel gezien heeft. Het leven kan hem niks verrassend meer bieden. Op zijn achttiende kon hij over het saldo van zijn spaarbankboekje beschikken en in plaats van te consumeren zoals leeftijdsgenoten, kocht hij toen al zijn graf en een bijbehorende steen. Vastbesloten het lot in eigen handen te nemen liet zijn naam en geboortedatum mooi in de steen beitelen. Volgende kopzorg is het bedenken van een passend grafschrift. Als hij vijfendertig geworden is, vindt hij het welletjes en tijd om definitief gas terug te nemen. Hij voert inmiddels een saaie job uit en heeft een gezin met twee kinderen. Na een onverwachte en welgekomen erfenis staat zijn besluit vast. Hij weigert om nog langer als een Sisyphus zijn steen naar boven te rollen. Hij scheidt van zijn vrouw en reserveert een plaatsje in ‘Gelukkige dagen’, een luxe verzorgingshuis voor bejaarden. De andere bewoners en verzorgers verklaren hem gek maar voor de directeur van de instelling is zijn geld welgekomen dus kan hij blijven. Iedere dag krijgt hij zijn eten op een schaaltje aangereikt en af en toe zijn er perfect geregelde uitstapjes. Na verloop van tijd wordt Antoine aanvaard als de zonderlinge dorpsgek. Hij observeert de oudjes en sluit vriendschap met de terminaal zieke Mireille.

Het uitgangspunt van de roman doet vermoeden dat het om een loodzwaar existentialistisch
pamflet gaat. Niets is echter minder waar. Graff blijft in zijn debuut vakkundig in het kielzog van de grootmeester van het minimalistische proza Jean-Phillippe Toussaint. Ook hij biedt laconiek verhaalde en ogenschijnlijk lichtvoetige observaties van het dagelijkse leven. Zijn personage is een uitvergroting van de ultieme ‘loser’of ‘slacker’. Iemand die weigert om nog langer aan het leven deel te nemen en als bankzitter op de dood wenst te wachten. Als parodie op de eigentijdse stadsmens, die zich liefst voor alles en nog wat verzekerd wil zien en bij wijlen zo twijfelt dat hij tot inactiviteit gedreven wordt, is Graffs debuut ongeĆ«venaard. Net als in ‘De man die op reis ging’ laat Graff kleine boeddhistische wijsheden aan de oppervlakte komen, zoals rust en vrede vinden in de ultieme eenvoud en het ik laten opgaan in de onmetelijke wereld. Het opmerkelijke aan Graffs proza is dat het onwaarschijnlijke aannemelijk gemaakt wordt. Zijn voortkabbelende proza heeft hetzelfde effect als een in het water gegooide steen, met steeds groter worden kringen die de absurditeit van het leven omcirkelen. Uiteindelijk vindt zijn held een passend grafschrift met 'Wees maar gerust, je hebt niets gemist'. Als lezer kan je echter ‘Gelukkige dagen’ maar beter niet aan je laten voorbij gaan, daarvoor is Graffs vrolijke wanhoop te aanstekelijk

Gelukkige Dagen / Laurent Graff
Uitgever: Nijgh & Van Ditmar
Prijs: € 16,50
ISBN 978 90 388 2730 8