De ziel van de verzamelaar

>

E-Books: good, bad, ugly?

The right to e-read in your library.
De eerste spreker op de ABD-BVD conferentie van 21 oktober in de Koninklijke Bibliotheek was Vincent Bonnet, directeur van EBLIDA. In zijn lezing 'Ou en seront les bibliothèques dans 10 ans?' pleitte hij met veel enthousiasme voor het recht op digitaal lezen. Meer informatie over zijn op social media geënte actiecampagne vind je hier. Hij vroeg zich ook af welke rol bibliotheken in de toekomst nog zullen spelen.  In een omgeving waar toegangsleveranciers van het internet hun abonnees toelaten om van om het even waar 24 uur op 24 door een eenvoudige klik miljoenen titels van digitale boeken, films en muziek te bekijken zijn bibliotheken overbodig geworden. Of moeten de bibliotheken zich zoals in Almere toeleggen op een functie als ontmoetingsruimte, met seats2meet serendipity machines en gebaseerd op retailconcepten. Hoge bezoekersaantallen gegarandeerd maar is er in dat geval nog gekwalificeerde bibliotheekpersoneel nodig, vraag ik mij dan toch af. Een ICT-afdeling die voor wifi zorgt, café-uitbaters  en zaalwachters volstaan dan toch?

Jef Maes, adjunct-directeur Boek.be, toonde zich in zijn lezing 'Naar een nieuw evenwicht in de boekenwereld' kritisch over de doelstellingen van EBLIDA en vergeleek hun campagne met een campagne voor "algemeen stemrecht": "Iedereen kan aan e-reading doen. De echte vraag is: bibliotheken willen het recht om alle e-books uit te lenen, waarom niet het recht op e-lending? Betekent het recht op wonen bijvoorbeeld ook dat je een gratis huis krijgt?" De boekensector wil zeker onderhandelen, maar vanuit wederzijds respect voor de positie van alle partijen. Ondertussen kampen bibliotheken met de besparingen en is de markt van de boekhandelaars en agenten aan het verkruimelen. Het weze duidelijk dat het nog even zal duren voor er een nieuw evenwicht zal gevonden worden in deze hybride tijden.  Ondertussen leren de cijfers van 2014 dat e-books in Vlaanderen en Nederland nog niet doorgebroken zijn.

Het slotwoord was aan Rik Van Cauwelaert, gewezen directeur Strategie van Roularta. Hij hield een bevlogen pleidooi voor het papieren boek en een ode aan de privé-verzamelaar, citerend uit 'The enemies of books' van de 19de-eeuwse Engelse bibliograaf en bibliofiel William Blades. Daarin staat o.m. een uitklapbare plaat van de papierworm, een vreselijk beest dat hele tunnels graaft door onze oude boeken, tenminste als die slecht worden bewaard. Blades somde ze allemaal op de vijanden, van vuur en water tot bedienden en kinderen en zelfs boekbinders. Mocht hij nog hebben geleefd dan zou Blades de digitalisering in de rij van biblioklasten hebben gezet. Terecht, want wat moet er met al dat gedigitaliseer geworden van de heerlijkste aller kwalen, de bibliofilie en van het wereldwijd web van papier? De vraag stellen is hem beantwoorden.