Apocalyps Baby

Sinds haar controversiële debuutroman Genaaid is Virginie Despentes (1969) een veelbesproken figuur in de Franse literatuur geworden. Het ene kamp plaatst haar op een voetstuk omwille van haar compromisloze guerrillaproza en originele visie op het feminisme van de eenentwintigste eeuw. Het andere kamp wijst op de overdosis goedkope seks en het schrijnend gebrek aan literaire kwaliteiten in haar oeuvre. Na geslaagde romans als Mooie dingen en Teen Spirit kan ze echter stilaan van een - iets waar ze wellicht zelf van gruwelt - bredere literaire erkenning genieten. Deze vuistdikke roman noir kreeg ondertussen ook een Nederlandse vertaling. "Niet zo lang daarvoor was ik nog dertig. Alles was nog mogelijk. Ik hoefde alleen maar op het juiste moment de juiste keuzes te maken", zo vangt 'Apocalyps Baby' aan. Maar dat is nu net wat Luci, speurneus en antiheldin van het troebelste soort, niet kan. In haar onderzoek naar het verdwenen Parijse tienermeisje Valentine, sluit ze een pact met een andere privé-detective die als bijnaam de Hyena draagt, een lesbo met een gewelddadig verleden die voor niets of niemand wijkt.

Het spoorloze meisje is de vereenzaamde tienerdochter van een egocentrische en ijdele schrijver. Het type dat zijn eigen boeken bestelt om hoger in de bestsellerlijst te geraken. Valentine werd opgevoed door haar strenge grootmoeder. Ze was amper een jaar oud toen haar moeder haar achterliet en koos voor een wervelend leven van drank, drugs en feestjes. Sindsdien weigerde ze elk contact met haar dochtertje. Het onderzoek zal de twee vrouwelijke detectives van Parijs naar Barcelona leiden. Ondertussen maken ze zowel kennis met het welvarende bourgeoismilieu, als met het universum van de ultralinkse verzetsstrijders, extreemrechtse punkers, moslimterroristen en gewelddadige nihilisten. Om het plaatje helemaal compleet te maken duiken er ook nog overijverige kloosterzusters, botergeile lesbiennes en giechelende schoolmeisjes op.

Apocalyps Baby is een explosieve mix van genres. Het leest zowel als een gewelddadige detective, roadbook als maatschappelijke satire. Er zit vaart en spanning in de plot en er zijn geslaagde knipoogjes naar onze dolgedraaide maatschappij. Terwijl de 'war on terror' volop woedt, gaat de jeugd ten onder aan materialisme en emotionele verwaarlozing. Ook de hypocrisie omtrent drank- en drugsgebruik en het welig tierende racisme worden volop gehekeld. Despentes camoufleert deze moraal in haar vertrouwde springerige en rauwe proza, zonder literaire franjes maar bulkend van de street credibility en zwarte humor. Vijftien jaar na 'Genaaid' doopt Virginie Despentes haar pen nog steeds in vitriool. Maar het schokeffect blijft nu uit en de goegemeente intimideren zit er niet meer in. Meer nog, het leverde haar met de Prix Renaudot een literaire prijs op. Ook dat zal wel een teken des tijds zijn.

Recensie geschreven in opdracht van Vlabin-VBC en oorspronkelijk gepubliceerd in De leeswolf , jrg 18, nr 2 (maart 2012)