De schaduw van Congo

>

Fahrenheit 451



Een paperback is zeer interessant, maar het zal nooit een hardcoverboek vervangen — het is een zeer slechte deurstop, aldus de meester der suspense Alfred Hitchcock. Neen, dan is Ons kookboek een betere keuze. Alle gekheid op een stokje, er worden anno 2019 nog steeds boeken gelezen, in welk formaat dan ook. Vooral thrillers en verfilmde boeken blijven populair. Zelf nam ik me dit voorjaar voor om meer tijd aan echte klassiekers, zowel boeken als films, te besteden. Noblesse oblige als bibliothecaris. Maar eerlijk is eerlijk, ik las ondertussen nog niet veel titels uit de wereldliteratuur. Qua films lukt het een pak beter. Een keer per week bekijken we in gezinsverband een filmklassieker. Classic Saturday noemen we het. I Confess van Hitchcock beet de spits af, gevolgd door het al even schitterende To Catch A Thief, in technicolor en met Cary Grant en de ravissante Grace Kelly in de hoofdrollen. Fahrenheit 451 prijkt ook op ons lijstje. Niet de vorig jaar uitgekomen verfilming van het beroemde sciencefictionverhaal van Ray Bradbury, maar die uit 1966, de enige Engelstalige film die de Franse cineast François Truffaut maakte. Het verhaal speelt zich af in een wereld waar boeken taboe zijn en een kritische geest niet gedoogd wordt. Onwillekeurig dwalen je gedachten dan af naar het Amerika van Donald Trump. Een wereld zonder boeken of bibliotheken leidt tot algemene verdwazing. 

In 1986 ging in de Verenigde Staten de openbare bibliotheek van Los Angeles volledig in vlammen op. Susan Orlean schreef er begin dit jaar een boek over: The Library Book – what LA lost when its library burned down. Alle bezoekers en bibliotheekpersoneel konden gelukkig heelhuids ontkomen, maar meer dan een half miljoen boeken, foto’s en tijdschriften werden onherroepelijk vernietigd. Dat doet het hart van een boekenliefhebber bloeden. De oorzaak werd nooit gevonden. Brandstichting, slechte bedrading of een stiekeme sigaret? Orlean gebuikte deze historische bibliotheekbrand als uitgangspunt om na te gaan wat openbare bibliotheken voor de samenleving betekenen en wat er gebeurt als ze verloren gaan. Het levert een resem aardige anekdotes op over verschillende types van gebruikers, over illustere zeilers en illegale stokers die inspiratie putten uit de boeken die ze er ontleenden. Echte antwoorden geeft Orlean niet, daarvoor moet je zelf naar je lokale bibliotheek trekken en er in de leeszaal onder een gezellige leeslamp aan zelfstudie doen. Enjoy while it lasts, zou Hitchcock zeggen.
Column geschreven in opdracht van VVBAD en oorspronkelijk gepubliceerd in META: Tijdschrift voor Bibliotheek en Archief, 2019 (4).