13,99 euro

Wat koop je tegenwoordig nog voor 13,99 euro? Een boek van Frédéric Beigbeder misschien? Alles is vergankelijk en alles is te koop in onze 'heerlijk' materialistische wereld is het uitgangspunt van Euro 13,99. Net als Naomi Klein's No logo wil de Franse copywriter Frédéric Beigbeder niets minder dan de dictatuur van de reclame een halt toeroepen. Zijn afrekening met het milieu betekende meteen ook het einde van zijn eigen carrière als reclamemaker. Erg onverwacht en ongelegen kwam zijn ontslag voor Beigbeder niet, hij schreef een drietal jaar aan zijn anti-reclameboek en deed dit ook tijdens de kantooruren. Hij wou uit het oppervlakkige wereldje van de reclamebusiness stappen en liefst met slaande deuren. De publicatie van zijn alles onthullende getuigenis is niet gespeend van paradoxen. Zo was de promotiecampagne rond Euro 14,99 uiterst zorgvuldig uitgekiend. De titel van het boek was tegelijkertijd de prijs ervan.

"Keiharde afrekening met de reclamewereld", vermeldt de cover van de Nederlandse editie. En het moet gezegd, Beigbeder begint zijn autobiografische getuigenis in de hoogste versnelling. Protagonist is de uiterst succesvolle reclamemaker Octaaf Parango, uiteraard een alter ego van Beigbeder. Slogans schudt hij met het gemak van een goochelaar uit zijn mouw en zijn wedde is extravagant hoog. Maar de artistieke voldoening is klein en als daar ook nog eens relationele problemen bovenop komen, belandt Parango in een impasse. Gedreven door steeds meer lijntjes cocaïne en liters alcohol begint hij aan zijn koortsachtige bekentenis. De ene oneliner volgt de andere op. Het zijn de grote merken die de derde wereldoorlog gewonnen hebben. Of nog: reclamemakers mogen de consument nooit voor joker zetten maar mogen niet vergeten dat ze het zijn. Het relaas wordt af en toe onderbroken voor -- hoe kan het anders -- cynische commerciële spotjes. De anekdotes rond het opzetten van mediacampagnes voor o.m. de slank én slim makende yoghurt van Slanka zijn ronduit hilarisch.

Euro 14,99 is in navolging van Beigbeders grote voorbeelden Michel Houellebecq en Bret Easton Ellis een amalgaam van stijlen: van burleske parodie op het reclamejargon tot maatschappijkritische bedenkingen over de advertising age. Ook pornografische beschrijvingen van ontmoetingen met de mooiste maar ook duurste callgirls van het westelijk halfrond zijn legio. Deze ongelijke stilistische mélange is zowel de sterkte als de zwakte van het boek. Het springerige opgejaagde vertelritme houdt aanvankelijk de aandacht goed vast, totdat de auteur al te zeer met het vingertje begint te zwaaien. Deze pedanterie komt nogal geforceerd en ongeloofwaardig over van iemand die zelf jarenlang met hedonistisch genoegen het systeem exploiteerde. Voor de schrijver zal deze wraakoefening wel therapeutisch en zuiverend zijn, voor de lezer zorgen sommige overspannen uitweidingen voor irritatie. Alsof Beigbeder stoorzender op eigen frequentie speelt door boeiende inside-informatie moedwillig af te wisselen met oeverloze passages over zijn morele verontwaardiging over de fysieke en morele vervuiling van reclame. Slotsom: Euro 14,99 is een verrassende, maar ook wisselvallige roman met hoogtes en laagtes. De verpakking is mooier dan het boek.

Frédéric Beigbeder - € 6,99 (pocket) - € 14,99 (paperback) - € 24,99 (gebonden versie), De Geus, 2001.