Als de vleugelslag van een vlinder

De Française Tristane Banon (1979) heeft al enkele autobiografisch getinte romans op haar palmares zoals Trapéziste (2006) en J’ai oublié de la tuer (2004), waarvoor ze de Prix du Premier Roman de Chamberry kreeg. Haar laatste roman 'Daddy Frénésie" werd nu ook in het Nederlands vertaald. Het kreeg de poëtischer klinkende titel 'Als de vleugelslag van een vlinder' mee. Het verhaalt de wanhopige zoektocht van een jonge vrouw naar haar vader die ze nooit gekend heeft. Protagoniste is de wankelmoedige twintigster Flore. Een overlijdensadvertentie met haar eigen achternaam in de krant zet haar aan het denken over haar familie. Hoe zien bloedbanden er eigenlijk uit, vraagt ze zich af. Waarom draagt ze de achternaam van de man die nooit een vader voor haar is geweest? En wat betekent vaderschap?


Zoals de titel doet vermoeden speelt het toeval een belangrijke rol in de zoektocht die de jonge vrouw onderneemt. Allereerst was er haar toevallige trouvaille van de overlijdensadvertentie in een krant die ze normaal nooit leest. Ze laat vervolgens een muntstuk beslissen of ze op zoek zal gaan naar de weduwenaar uit de advertentie. Het is munt en dat is haar groen licht. Met de bezetenheid van een stalkster dringt ze het leven binnen van haar vermeende vader. Ze introduceert zich als een enquêtrice en begint hem te ondervragen over zijn leefgewoonten. Later starten ze ook een correspondentie per brief. Hij blijkt ook een wettige dochter te hebben en dat maakt haar jaloers en giftig. Ze besluit de echtgenoot van haar onwetende schoonzus te verleiden om haar zo diep mogelijk te raken. Haar manipulaties lopen volledig uit de hand en eindigen in een verrassende ontknoping.

Als de vleugelslag van een vlinder is een speelse maar ook wat wrange studie over de vader-dochterverhouding. Het tintelende proza van Tristane Banon is weinig diepgravend - daarvoor zijn de verhaallijn en de karakteriseringen te dun - maar intrigeert niettemin. De protagoniste is recht voor de raap voor wie het doel de middelen heiligt. Via de kleinste details wil ze haar vaderfiguur leren kennen. Ze wil weten wat hij eet, welke kranten hij verkiest, wanneer hij een luchtje schept etc. Als dat een te gortdroog en saai profiel van haar vader oplevert, twijfelt ze aan haar missie. Misschien is mystificering toch een betere strategie. Mannen komen er in het gitzwarte universum van Tristane Banon maar bekaaid uit. Ze zijn onbetrouwbaar en makkelijk om de vinger te winden. Het enige positieve mannelijke karakter in de roman is een homoseksuele chirurg. Maar ook de vrouwelijke personages worden redelijk clichématig geportretteerd als labiel en emotioneel. De kracht van deze roman zit in de los uit de pols geschreven stijl. Die zorgt voor een drive die je de onrust van het personage bijna fysisch doet voelen.

Recensie geschreven in opdracht van Vlabin-VBC en gepubliceerd in De leeswolf 2010, jaargang 16, nummer 7 (p.501)

Als de vleugelslag van een vlinder
Banon, Tristane
Sirene, 2009
vertaler: Nini Wielink
192 blz. € 16,95
ISBN: 9789058315243