Oorlog en liefde

De romans die over de Eerste Wereldoorlog handelen zijn nauwelijks te tellen. Het merendeel daarvan werd echter door mannelijke auteurs geschreven. Oorlog en liefde biedt eindelijk eens een vrouwelijke visie op een van de gruwelijkste periodes uit de moderne geschiedenis. Auteur is de Française Alice Ferney, die blijk geeft van een opmerkelijk inlevingsvermogen. Hoofdpersonage is Félicité, die samen met haar echtgenoot Jules Chabredoux een boerderij in Les Landes uitbaat. Begin augustus 1914 wordt haar man opgeroepen om naar het front te trekken. De zwangere Félicité blijft verweesd achter. Samen met haar stuurse schoonmoeder tracht ze de boerderij te beredderen en haar angst en emoties onder controle te houden. Ondertussen is Jules in een ware nachtmerrie terechtgekomen, de wreedheden en gruwelijke taferelen waar hij mee geconfronteerd wordt, drijven hem tot wanhoop. En dan komt een onwaarschijnlijke protagonist op de proppen: Prince, collie van Jules trekt bijna heel Frankrijk door om zijn baas te vinden. En het lukt uiteindelijk. Jules put er nieuwe moed uit en de hond wordt opgeleid om militaire opdrachten uit te voeren.

In haar vijfde roman toont Alice Ferney op een lucide maar aangrijpende wijze de consequenties van oorlog voor de soldaten, én voor de vrouwen die in het ongewisse achterblijven. De breedvoerige roman beslaat de periode van augustus 1914 tot aan de wapenstilstand van 1918. Passages over het front worden afgewisseld met beschrijvende taferelen van het thuisfront, waar een psychologische oorlogsvoering woedt. Het botst immers meermaals tussen de sensibele Félicité en haar gesloten, zwijgzame schoonmoeder. De merkwaardigste, surrealistisch aandoende passages uit het boek zijn echter gewijd aan de heroïsche daden van een hond, die aan het front uitgroeit tot klankbord van de soldaten, die met hun angst en ongeloof geen raad meer weten. Alice Ferney kiest ervoor om de wreedheden niet te verbloemen. Een kat wordt een kat genoemd en haar van alle pathos ontdane boodschap is duidelijk: ontelbare, vaak erg jonge soldaten verloren het leven in een zinloze strijd om enkele morzels grond. Men deed een beroep op het patriottisme van de Franse bevolking, terwijl er tegelijkertijd in steden als Parijs een grote onverschilligheid heerste omtrent wat er aan het front gebeurde. Ondanks deze zware en ontluisterende thematiek biedt 'Oorlog en liefde' een positieve boodschap, waarin liefde en vriendschap uiteindelijk de ontmenselijking en barbaarsheid van de oorlogstijd overwinnen.