Hakken in het zand

De dertiger Mart Verstappen uit de debuutroman van Lukas Dijkema leidt een ogenschijnlijk willoos bestaan. Het leven overvalt hem, maar veel heeft hij daar niet onder te lijden. Na een Italiaans avontuur waar hij zich met veel bravoure als schoenenontwerper ontplooide, keert hij terug naar Nederland. Een baantje als lesgever in een kunstacademie lijkt een prima tijdverdrijf voor iemand die in de luwte verkiest te blijven. Door omstandigheden -- lees: nieuwe bazen, nieuwe wetten -- geeft hij er echter de brui aan. Achtendertig jaar en de balans van je leven opmakend, stof voor een dijk van een midlifecrisis zou je denken. Maar Verstappen neemt in een zeldzaam en heroïsch moment van daadkracht de beslissing om opnieuw schoenen op zelfstandige basis te ontwerpen. Deze keer op zijn eigen manier. Niemand hoeft hem nog lessen te geven. Zijn schoenzaak in het hartje van Amsterdam wordt een succes, maar algauw komt Verstappen opnieuw tot de ontgoochelende conclusie dat hij de touwtjes niet meer zelf in handen heeft.

Hakken in het zand is een speelse en lichtvoetige roman over vertrouwen en geknakte ambities. De protagonist slaagt er niet in zijn eigen beperkingen, zowel zijn karakterzwakte als zijn gebrek aan echt talent, te overwinnen. En zijn vertrouwen in de medemensen wordt keer op keer zwaar op de proef gesteld. Lukas Dijkema beschrijft de wrange lotgevallen van zijn antiheld op laconieke wijze, de verwijzingen naar zijn toneelverleden zijn af en toe hilarisch. Lukas Dijkema was negen jaar acteur bij het geruchtmakende theatergezelschap De Trust. In zijn roman voert hij het kleurrijke theatergezelschap De Kunstruif op, die een grote hit scoren met een Nabokov-bewerking van Lolita. Aan de toog van menige Amsterdamse kroeg smeden acteurs en andere artiesten duchtig plannen en de onderling snel wisselende liefdesrelaties worden er met veel cynisme becommentarieerd. Liefde en verraad in een Amsterdamse microkosmos als het ware. Het is door deze (zelf)relativerende en knipogende verteltoon dat Lukas Dijkema zijn onderhoudende roman voor de mediocriteit behoedt. 

Lukas Dijkema: Hakken in het zand (Veen, 2002)