>
- Link ophalen
- X
- Andere apps
De verhalenbundel ‘Insect’ van de Française Claire Castillon bevat enkel kortverhalen waarin moeders en dochters figureren en is opgedragen aan haar eigen moeder. Verwacht echter geen suikerzoete chicklit of gezellige ‘petites histoires’ om bij de theekrans te bespreken. Daarvoor is de pen van Castillon te veel in vitriool gedompeld en zijn haar verhalen te grillig en bevreemdend. Ze vertolkt immers vaak ‘foute’ of politiek incorrecte gedachten die veel moeders of dochters niet eens luidop durven te verzuchten. Het zijn de kleine besognes van het alledaagse leven die de dimensie van een heuse tragedies krijgen.
De toon wordt meteen gezet in het eerste verhaal ‘één, had ik gezegd’ waarin een jonge moeder twee kinderen duidelijk te veel vindt en naar een drastische oplossing verlangt. In het onheilspellende titelverhaal verdenkt een moeder haar man dan weer van incest met haar dochter. Ook hier hangt een lugubere sfeertje waarin de spanning te snijden is. Ook de andere verhalen worden beheerst door angsten (‘Mijn moeder gaat nooit dood’) of ontroostbaarheid (‘Slaan’, ‘In de knoop’). Claire Castillon schuwt de taboes duidelijk niet, en schrijft over een dochter die haar moeder slaat of over de schaamte die soms optreedt als de dochter groter wordt en de band met de moeder steeds meer op de proef gesteld wordt. Bijzonder wrang en pakkend is ‘Mijn beste vriendin’ waarin een moeder alle moeite van de wereld doet om de boezemvriendin van haar tienerdochter te spelen en daar uiteraard niet in zal slagen. Zelfs luchtig getitelde verhalen zoals ‘Een roze baby’ of ‘Je zult een vrouw worden, meisje’ hebben een gruwelijk kantje en belichten eerder de rivaliteit en jaloersheid dan de moederliefde.
In een tijdperk waarin reality tv en pulpbladen de werkelijkheid van alle glans ontdoen, biedt het bijtende, cynische proza van Castillon een sterk antidotum. Haar gitzwarte universum wordt bevolkt door gekwelde, twijfelende personages die hun gevoelens van liefde niet op een normale wijze kunnen kanaliseren en vaak waangedachten en neurotisch gedrag vertonen. Hun drijfveren blijken niet altijd even nobel te zijn. De verhalen worden afwisselend vanuit moeder of dochterperspectief verteld zodat de duistere kantjes van de vrouwelijke psyche nog tastbaarder gemaakt worden. De verstandhouding tussen moeder en dochter wordt nu eens geïdealiseerd, dan weer gedemoniseerd. Maar de band wordt bijna psychoanalytisch bloot gelegd: de dochter die haar zelfverwerkelijking moet realiseren door het subject van haar eerste relatie te worden, of zich te identificeren met haar moeder. Een heiligverklaring van de moeder-dochter relatie is ‘Insect’ dus absoluut niet, wel een soort van spiegelpaleis waarin alle mogelijke vormen tevoorschijn komen die een onrust bij de lezer veroorzaken die nog lang blijft nasluimeren.
De toon wordt meteen gezet in het eerste verhaal ‘één, had ik gezegd’ waarin een jonge moeder twee kinderen duidelijk te veel vindt en naar een drastische oplossing verlangt. In het onheilspellende titelverhaal verdenkt een moeder haar man dan weer van incest met haar dochter. Ook hier hangt een lugubere sfeertje waarin de spanning te snijden is. Ook de andere verhalen worden beheerst door angsten (‘Mijn moeder gaat nooit dood’) of ontroostbaarheid (‘Slaan’, ‘In de knoop’). Claire Castillon schuwt de taboes duidelijk niet, en schrijft over een dochter die haar moeder slaat of over de schaamte die soms optreedt als de dochter groter wordt en de band met de moeder steeds meer op de proef gesteld wordt. Bijzonder wrang en pakkend is ‘Mijn beste vriendin’ waarin een moeder alle moeite van de wereld doet om de boezemvriendin van haar tienerdochter te spelen en daar uiteraard niet in zal slagen. Zelfs luchtig getitelde verhalen zoals ‘Een roze baby’ of ‘Je zult een vrouw worden, meisje’ hebben een gruwelijk kantje en belichten eerder de rivaliteit en jaloersheid dan de moederliefde.
In een tijdperk waarin reality tv en pulpbladen de werkelijkheid van alle glans ontdoen, biedt het bijtende, cynische proza van Castillon een sterk antidotum. Haar gitzwarte universum wordt bevolkt door gekwelde, twijfelende personages die hun gevoelens van liefde niet op een normale wijze kunnen kanaliseren en vaak waangedachten en neurotisch gedrag vertonen. Hun drijfveren blijken niet altijd even nobel te zijn. De verhalen worden afwisselend vanuit moeder of dochterperspectief verteld zodat de duistere kantjes van de vrouwelijke psyche nog tastbaarder gemaakt worden. De verstandhouding tussen moeder en dochter wordt nu eens geïdealiseerd, dan weer gedemoniseerd. Maar de band wordt bijna psychoanalytisch bloot gelegd: de dochter die haar zelfverwerkelijking moet realiseren door het subject van haar eerste relatie te worden, of zich te identificeren met haar moeder. Een heiligverklaring van de moeder-dochter relatie is ‘Insect’ dus absoluut niet, wel een soort van spiegelpaleis waarin alle mogelijke vormen tevoorschijn komen die een onrust bij de lezer veroorzaken die nog lang blijft nasluimeren.
Kwoteringen: ***
Moeilijkheidsgraad: I
Insect (160 p.)
Claire Castillon
Vertaling: Karina van Santen en Martine Vosmaer
Ambo
Prijs: € 16,95
ISBN 90 263 1985 3