Portret van een molenwiekende Google-generatie

Genadeloos portret van een molenwiekende Google-generatie

Echt vrolijk is het uitgangspunt van "De verdwijners", de derde roman van Niels 't Hooft, niet. De stagnerende economische groei, de klimaatsverandering, de milieuvervuiling, de asfaltering van alle groen en de energiecrisis, het klinkt ons allemaal zo vertrouwd in de oren. Maar 't Hooft gaat in zijn sombere toekomsthriller nog een stapje verder en presenteert ons de rekening van een dolgedraaide maatschappij.

Dataminen zonder grenzen

We schrijven 2018 en via nauwkeurige berekeningen kondigt Google aan dat de wereld binnenkort zal vergaan. De redenen liggen voor de hand: overbevolking en een gebrek aan grondstoffen. Protagoniste is de jonge studente Marthe. Ze is wanhopig op zoek naar haar jongere zus, die na een vakantie niets meer van zich liet horen. Ze komt in een ultrahippe dansclub in contact met drie mensen die als freelance enquêteurs voor Google aan de slag blijken te zijn. Randy, Lua en Erhardt ondervragen de mensen naar hun gevoelens. Doel is om met deze gegevens een model te ontwerpen dat het menselijk gedrag beter kan voorspellen. Zo kan er nog nauwkeuriger op consumentenbehoeften ingespeeld worden. Of om het in de bewoordingen van een van de personages te zeggen: 'the final frontier van het dataminen.'

Privacy zonder betekenis

Niels 't Hooft liet zich voor De verdwijners ongetwijfeld inspireren door de klassieker 1984 van George Orwell. Zijn toekomstroman is even verontrustend. Tussen 1984 en 2018 gaapt een kloof van meer dan drie decennia, maar de brug tussen Big Brother en de almacht van technologiereus Google is snel gemaakt. Privacy heeft in 2018 geen betekenis meer en de mensen zijn in het zicht van de naderende apocalyps compleet op hol geslagen. Perversie, drugs en geweld zijn schering en inslag. Ontsnappen aan deze tredmolen lijkt onmogelijk, of juist wel, maar dan in een heel letterlijke en terminale betekenis. Het verhaal wordt verteld door vier getormenteerde personages die afwisselend aan bod komen. Geleidelijk kom je meer te weten over hun beweegredenen en hidden agenda's.

complexloze sf-thriller

In sec, franjeloos proza schetst 't Hooft een genadeloos portret van een molenwiekende Google-generatie in een verkilde en louter op winstmaximalisatie gestoelde samenleving. Helemaal gevrijwaard van jeugdzonden is deze roman echter niet. De thematische uitwerking is te vlak en de karaktertekeningen missen scherpte. Maar als complexloze sf-thriller leest het boek wel degelijk als een trein die op een ijzingwekkende finale afstevent.