De kat

In de Pandora pocketserie gunt uitgeverij Atlas een aantal boeken uit het immense oeuvre van Georges Simenon een verdiende heruitgave. Na enkele klassieke Maigret-policiers als “Maigret op kamers”, “Maigret incognito” en “Maigret en het spook” is het nu de beurt aan “De kat”, een roman uit 1967.


Ondanks de afwezigheid van de sympathieke commissaris Jules Maigret is het geen slappe koffie die hier opgewarmd wordt. Protagonisten zijn Marguerite en Emile, respectievelijk 63 en 65 jaar oud. Hun huwelijk is na verloop van jaren een uitzichtloze gevangenis geworden waarin liefde en geborgenheid slechts een vage herinnering zijn. Ze hebben allebei een huisdier die de nodige troost moet bieden. Maar Marguerite haat de kat van haar echtgenoot. Als de man door griep geveld wordt en ziek te bed ligt, overlijdt zijn kat. Heeft zijn vrouw het arme dier vergiftigd? Het is het begin van een staaltje psychologische terreur zonder weerga. Ze communiceren enkel nog via geschreven nota’s die ze mekaar toewerpen, vaak niet meer dan enkele suggestieve woorden.

“De kat” is een huiveringwekkende roman noir over liefde of beter het gebrek aan liefde en de (zelf)haat die daaruit vloeit. De instrumenten die dienen om haat en wantrouwen te ventileren worden door Simenon in zijn typische gortdroge en franjeloze stijl treffend geënsceneerd. De leugens en gedragsstoornissen worden steeds grotesker. Voor deze schets van een mislukt huwelijk dompelde Simenon zijn pen duidelijk in vitriool. Bijna 40 jaar na datum is het nog steeds een staaltje onrustwekkend proza. En er is geen Maigret in de nabijheid om met een kwinkslag of met enig relativeringsvermogen het mysterie van dit mislukte huwelijk op te helderen. Als een wurgkoord blijft de spanning om de nek van de protagonisten hangen. De afloop tenslotte is even fataal als een kogel en even zinderend als een elektrische stoel. Het boek werd in 1971 verfilmd door de Franse cineast Granier-Deferre. De hoofdrollen werden toen door niemand minder dan de mythische Simone Signoret en Jean Gabin vertolkt.