Auteursrecht op geluidsopnamen

Op donderdag 23 april stemde het Europees Parlement voor een voorstel van de Europese Commissie om de beschermingstermijn op geluidsopnamen voor producenten en uitvoerende kunstenaars te verlengen. De commissie stelde voor om de termijn te verhogen van de huidige 50 jaar tot 95 jaar na de opname. Het parlement heeft de uitbreiding echter beperkt tot 70 jaar, de termijn die ook geldt voor onder meer letterkundige werken. Dit wil zeggen dat vanaf nu artiesten en platenmaatschappijen in 2009 nog altijd een vergoeding kunnen ontvangen voor het gebruik van opnames die ze in 1939 maakten. Opnames die commercieel niet meer interessant zijn, zullen hierdoor voor decennia in de kluizen en archieven van de muziekindustrie verdwijnen. Misschien worden ze nog aangeboden via een gespecialiseerde online winkel, maar ze blijven in elk geval bijna een eeuw lang uit het publieke domein. Een artiest die zich erdoor laat inspireren en een ‘remix' maakt, een bibliotheek of archief die oude opnames wil digitaliseren en gebruiken in een erfgoedproject: ze kunnen het alleen met toestemming van de rechthebbenden.

Niet alleen bibliotheken, archieven en documentatiecentra verzetten zich tegen deze uitbreiding van het auteursrecht. Ook de Vlaamse Interuniversitaire Raad (VLIR) en de Vlaamse Hogescholenraad (VLHORA) spraken zich uit tegen dit voorstel. Juristen gespecialiseerd in het auteursrecht vinden deze maatregel moeilijk te verrechtvaardigen en bovendien inefficiënt. De bibliotheek- en archiefsector erkent het nut van het auteursrecht, dat in eerste instantie bedoeld is om de creativiteit te stimuleren. Uitbreiding van de beschermingstermijn voor geluidsopnamen heeft echter als belangrijkste effect dat platenmaatschappijen hun lucratieve handel in de creaties van enkele supersterren langer kunnen behouden. Deze verlenging zou wel eens de doos van Pandora kunnen openen. We kunnen nu verwachten dat spoedig een ‘harmonisering' volgt. Er wordt nu al een uitbreiding gevraagd voor de bescherming van audiovisuele werken. De Europese commissaris voor economie gaat in op de verzuchtingen van enkele grote internationale mediabedrijven, ten koste van een dynamisch cultuurbeleid van de Europese Unie. Binnenkort kan de Europese Commissie haar eigen ambitieuze digitale bibliotheek Europeana opdoeken.

Bron: Persbericht VVBAD