Bibliotheek Remixed

If you think information is expensive, consider the cost of ignorance. Met deze oneliner krijg je anno 2011 nog steeds alle aanwezige informatiespecialisten op je hand. Maar het lachen wordt steeds groener. Nochtans zijn er wijze lessen te trekken uit het nabije verleden. Sinds de documentatiedienst van het ‘onafhankelijke’ weekblad Humo fors werd afgeslankt ging het snel bergafwaarts met dit tijdschrift. Het boette niet alleen aan kwaliteit in, ook de verkoopscijfers daalden het voorbije jaar. Na de ontslagen documentalisten kon eind september ook de hoofdredacteur inpakken. Ervaren journalisten doen echter nog steeds graag een beroep op de vertrouwde knipselmappen van een documentatiedienst. De jongere generatie haalt daar zijn neus voor op en klopt enkel nog bij Google aan. 

Dit leeftijdsgebonden fenomeen is in onze sector genoegzaam bekend en zien we ook terug bij onze bibliotheekbezoekers. Voor veel oudere gebruikers zijn papieren bronnen nog steeds heilig. Het is het eeuwige verhaal van oud versus nieuw, en de lange overgangsfase die daarmee gepaard gaat. Spotify is zonder twijfel de digitale jukebox van de eenentwintigste eeuw. Toch zijn er nog steeds muziekliefhebbers die – naargelang de leeftijd – trouw blijven aan hun mechanische muziekdozen, grammofoonplaten of compact discs. 

Elke verandering is een verslechtering, zelfs een verbetering, liet J.C. Bloem optekenen. Maar hij was dan ook dichter en geen bibliothecaris. Zullen er in de nabije toekomst ook bibliotheekboeken in de bomen hangen? Als het van Klaus Tochtermann afhangt in ieder geval wel. In het toekomstige internet der dingen zal elk item over een eigen internetverbinding beschikken, zelfs een melkdoos. Gebruikers krijgen de geo-locatie van een boek en kunnen er vervolgens zelf op zoek naar gaan. Het is een kruisbestuiving tussen traditionele bibliotheekwerking en BookCrossing. Bibliotheken hebben met de nieuwe technologie het potentieel om overal aanwezig en altijd beschikbaar te zijn. 

Tijdens Internet Librarian International 2011 eind oktober in Londen verraste het mij dat er ook bij de congresgangers nog steeds een tweespalt bestaat. Je hebt gek genoeg nog steeds informatiespecialisten die het belang van de sociale media en de impact van mobiel internet minimaliseren. Laat maar voorbij waaien, die mentaliteit. Ironisch genoeg was ‘succesvol en pro-actief’ omgaan met de nieuwe realiteit de rode draad van alle presentaties. “The new normal needs a new you! ” luidde de slagzin van het plenaire slotdebat. Welke vaardigheden en attitudes heb je nodig om als curator of informatiecoach in het nieuwe informatielandschap te slagen? In ieder geval een open geest, want met open data alleen red je het niet.

Column in de reeks Kladschrift van een museumbibliothecaris (aflevering 22).

Oorspronkelijk geschreven in opdracht van Essentials en gepubliceerd in Digitale Bibliotheek 11 /2011.