Woord van het jaar 2012

Het einde van het jaar nadert dus is het hoog tijd om achterom te kijken. We gaan er immers niet op vooruit in onze door geldpuree geteisterde schuldenunie. Neem nu de tien genomineerde woorden die om de titel ‘Woord van het Jaar’ strijden. Op de redactie van Van Dale houden ze de vinger echt wel stevig aan de pols van de actualiteit. Daar hoeft niet aan getwijfeld te worden. Fraudeprofs, tijgermoeders en heen-en-weerkinderen zijn een teken des tijds. Ook sommige door het publiek aangebrachte woorden zijn onweerstaanbaar grappig en creatief. Stel je maar eens een ‘snikkelgoal’ scorende ‘bedrijfspoedel’ voor. Van een buffettbelasting moeten we als bibliothecarissen en informatieprofessionals dan weer geen schrik hebben. Daar verdienen we net iets te weinig voor. Wordfeuden is ons meer op het lijf geschreven, dat is het online scrabbelen met behulp van je smartphone, in afwachting van een volgende klant. 

Er is niettemin ook goed nieuws. Een grootschalige bevraging in Groot-Brittannië over de gevolgen van de technologische vooruitgang leverde een lijst op van veertig dingen die we straks niet meer zullen doen. Een bezoek brengen aan de plaatselijke bibliotheek stond daar gelukkig niet bij. Alledaagse handelingen die wel wegvallen in ons leven zijn onder andere het faxen, de witte gids gebruiken en rekeninguittreksels uitprinten. Niet meteen dingen die ik erg zal missen. Ook postkaartjes versturen en met de hand brieven schrijven zullen volgens de Britten snel een unicum worden. Romantische zielen en nostalgici zullen het wellicht diep betreuren dat er in de nabije toekomst geen handgeschreven liefdesbrieven meer verstuurd zullen worden. Misschien is dat nog een gat in de markt voor zichzelf heruitvindende bibliothecarissen, het doceren van de kunst van het briefschrijven. 

Mijn woord van het jaar is generatiewaan. Het werd reeds in 1991 door de Amerikaanse schrijver Douglas Coupland gebruikt in zijn ironische maar trefzekere beschrijving van de Generatie X. De term slaat op de behoefte van de ene generatie om af te geven op de volgende, om zo de eigen zelfdunk wat op te krikken. Twee decennia later blijkt dat deze term net zo goed opgaat voor onze huidige generatie van flexistentialisten en digitale inboorlingen. De schuldencrisis, het is allemaal de schuld van de babyboomgeneratie. Een van de origineelste eindejaarskaartjes die ik ooit kreeg telde maar vijf woorden: nieuw jaar verder geen nieuws. Less is more, dat is ook in 2011 nogmaals duidelijk gebleken. 

Column in de reeks Kladschrift van een museumbibliothecaris (aflevering 23).

Oorspronkelijk geschreven in opdracht van Essentials en gepubliceerd in Digitale Bibliotheek 12 /2011.