Digitale nostalgie

Wie van muziek houdt weet onderhand wel dat Spotify heel Europa aan het veroveren is. Ik ben dankzij de Zweden alvast van een van mijn afwijkingen verlost. Sinds ik tot hun clubje ben toegetreden kan ik een muziekwinkel voorbij lopen zonder de onbedwingbare behoefte te voelen binnen te stappen. Eventjes snel alle platenbakken doorsnuffelen is volstrekt nutteloos geworden. Helaas geldt dit nog niet voor boekenwinkels. De liefde voor het gedrukte boek als analoog object blijft me voorlopig te sterk. Met het geld dat ik bespaar door geen platen meer te kopen, kan ik nu zelfs nog meer boeken aanschaffen. Ik vrees dat deze verzameldrift nooit zal luwen.

Ondertussen passen de bibliotheken zich schoorvoetend aan de nieuwe werkelijkheid aan. De veranderende interesses van het publiek en de definitieve doorbraak van digitale muziek vereisen immers verrijkte catalogi. Internauten zoeken gegevens die in één oogopslag kunnen worden geconsumeerd. De gloednieuwe versie van Zoeken.Bibliotheek.be is daar een prima voorbeeld van. Deze met AquaBrowser-technologie gerealiseerde catalogus biedt nu links aan naar iTunes en Spotify. Met een simpele muisklik kun je niet alleen doorklikken naar digitale muziek, maar ook naar de e-books van DBNL en Google. De gebruiker vindt naast de bezitskenmerken van een bibliotheekboek ook de flapteksten, samenvattingen en recensies. Het lijkt allemaal heel logisch om deze web 2.0-functionaliteiten anno 2012 aan te bieden. Maar voor veel bibliotheken staan er tussen droom en werkelijkheid nog steeds wetten en budgettaire bezwaren in de weg.

Ook de catalogus van Europeana werd ondertussen aangevuld met links naar sociale media als Facebook. En verrassend genoeg is ook de bijhorende blog vlot leesbaar. Het is met institutionele blogs vaak anders. De teller van het erfgoedportaal staat inmiddels op vijftien miljoen boeken, films, schilderijen en archiefdocumenten. Het blijft een opbeurende vaststelling dat al meer dan 1500 Europese musea actief participeren. De wereld wordt steeds digitaler en het einde is nog niet in zicht. Met Europeana-Inside start een nieuw driejarig project. Collection Trust treedt op als coördinator met onder andere Stichting Digitaal Erfgoed en K.U.L. als partners. Ook het Museum voor Natuurwetenschappen zal content aanleveren. Deze keer zullen we oude foto’s uit onze rijke archieven opdelven.

Digitale nostalgie is geld waard. Zo telde Facebook onlangs een miljard dollar neer voor het hippe Instagram. Al zullen de dertig miljoen gebruikers en would-be fotografen ook wel meegespeeld hebben. De waan van de dag blijft een onklopbare bestseller.

Column geschreven in opdracht van Essentials en oorspronkelijk verschenen in Digitale Bibliotheek nr 4, 2012.