Gloriejaren

Dromen van onbekende werelden, niet naar huis willen maar naar een plek waar je kan schuilen, waar niemand je kan zien. Hoeveel adolescenten hebben dat al niet verlangd, na een nachtje stappen, of na een illusieloze dag op de schoolbanken? In Gloriejaren weet Herman Stevens (1955) deze onbestemde verlangens van jongeren naar elders en beter perfect te vatten. Het verhaal start ergens begin jaren tachtig in Kralingen, een chique wijk in Rotterdam. Protagonisten zijn vijf vrienden aan het gymnasium. Hun eindexamens zijn volop aan de gang en ze zijn al druk in de weer met het smeden van wilde toekomstplannen. Op kamers gaan en studeren in Leiden is een eerste stap naar zelfontplooiing en volwassenheid. De vriendengroep bestaat uit enkele erg uiteenlopende types. Zina is het enige meisje uit het gezelschap. Ze is ambitieus en wil hard studeren om later in het buitenland te kunnen wonen. Haar vriendje Wiel is zowat het tegenovergestelde. Als zoon van een alleenstaande kinderboekenschrijfster ziet hij het leven meer van de beschouwende kant aan. De dadendrang is ondergeschikt aan de reflectie. Cas, de broer van Zina is de oudste en ook briljantste uit het gezin. Loos is de outsider van het gezelschap. Aan school heeft hij een broertje dood en studeren aan de universiteit is dan ook totaal uit den boze. Hun grote idealen en dromen krijgen een eerste knauw als een van hen spoorloos verdwijnt. Ook een sluimerend familiegeheim zorgt voor toenemende verwarring.

Gloriejaren is een hoogst ontroerende generatieroman tegen de achtergrond van de onbarmhartige jaren tachtig, met de nucleaire dreiging en hoge werklosheid. Hoge idealen moeten met het verstrijken van de tijd plaats maken voor plat materialisme. De wijds uiteenlopende roman bestrijkt twintig jaar en in die twee decennia zien we hoe de aanvankelijk aarzelende en naiëve protagonisten zich met vallen en opstaan conformeren aan de maatschappij. Materialisme blijkt ook hen niet vreemd te zijn. En van die wilde plannen om elders te gaan wonen en om niet in de heimat te blijven hangen komt evenmin iets in huis. Zo wordt Zia uiteindelijk lerares op net zo’n gymnasium als waar ze zelf vandaan komt. In een uiterst sobere en ingetogen stijl beschrijft Herman Stevens via drie verschillende vertelfiguren de wisselende loyaliteiten en vriendschapsbanden. Hij toont zich een getalenteerd en suggestief verteller die de cliché's van een coming-of-age verhaal met de nodige ironie omzeilt. Met de nauwkeurigheid van een passer schetst hij steeds groter wordende circels rond zijn personages. Het melancholisch getinte proza vergt veel geduld en inlevingsvermogen van de lezer. Wie echter meegaat in Steven's desolate trip naar Memory Lane wordt rijkelijk beloond.

Recensie geschreven in opdracht van Vlabin - VCB en oorspronkelijk gepubliceerd in Leeswolf, jrg 9, nr. 1 februari 2013.