Vroeger zonder ebooks

Sommige mensen kunnen je echt niet doen geloven dat ze in de bibliotheeksector werken. Het romantische beeld van de wereldvreemde, lichtjes misantropische bibliothecaris die verliefd is op zijn boekencollecties mag best wel eens gerelativeerd worden. Het is geen Monster van Loch Ness of Verschrikelijke Sneeuwman. Ze bestaan echt. Bibliothecarissen die compleet lak aan boeken en tijdschriften hebben, en enkel hun computer of laptop vertrouwen. Clean desks, geen stoffige boeken in de buurt en liefst ook geen lastige klanten die informatie wensen op te vragen. Daar moest ik aan denken tijdens een rondleiding in een gloednieuw informatiecentrum, dat zowaar enkel uit witte tafels met computers bestond en amper één wand met tijdschriften telde. 

“We hebben de ruimte heel functioneel ingericht”, zei onze gids sec en hij zette alle voordelen van een digitale bibliotheek nog eens op een rijtje. Het klonk heel redelijk en onweerlegbaar maar ik moest moeite doen om een geeuw te onderdrukken. Ik was net als de andere aanwezige collega's node aan koffie toe. De espressomachine in de leeszaal werkte prima en ook de zitplaatsen bleken bijzonder knus. Tijdens de nababbel waren alle personeelsleden van het vernieuwde kenniscentrum unaniem lovend over hun nieuwe werkplek met al die kraaknette clean desks en genummerde lockers. Hoe zei filmbons Samuel Goldwyn het alweer? 'Ik wil geen jaknikkers. Iedereen moet rond voor zijn mening uitkomen, zelfs al kost ze dat hun baan.' 

Het gaat snel tegenwoordig. De vooruitgang houd je niet tegen door de deur met boeken te barricaderen. In de Verenigde Staten zal 's werelds eerste openbare bibliotheek zonder papieren boeken geopend worden. Deze bibliotheek in San Antonio wordt een onderdeel van meerdere boekenloze openbare bibliotheken in Texas. Initiatiefnemer Nelson Wolff rekent op een budget van 250.000 dollar om zo maar eventjes 10.000 ebooks aan te bieden. In het najaar zou BiblioTech de deuren openen. Het gebouw wordt volgens de initiatiefnemers geen ouderwetse ruimte vol stoffige oude boeken, maar een soort computerlab in de stijl van een Apple Store. Hoe krijg je het vandaag nog uitgelegd dat het juist die ouderwetse boekencollecties zijn die voor gezelligheid zorgen? Of dat kennis en wijsheid beter op papier gedijen? Een bibliotheek zonder papier is zielloos. Op dagen dat je baalt, zal er niet eens een krant zijn om je achter te verschuilen. Ook vooruitgang is relatief. 

 (Column, Kladschrift van een Museumbibliothecaris, afl. 34)