De rouwclub

Nog 18 boeken maken kans op de Libris Literatuur Prijs 2014, waaronder 'De rouwclub' van Vrouwkje Tuinman, een speelse en geestige roman over een in wezen bijzonder somber onderwerp.

Het motto van het boek is afkomstig uit 'The Gentle Art of Making Enemies' van de rockband Faith No More en zet meteen de toon: “There's always an easy way out (…) Never felt this much alive. Centrale figuur in de roman is de 35-jarige Harold Wezeman, een van de organisatoren van het rockfestival Walhalla. Hij leidt een vrij chaotisch en studentikoos, maar ook druk leven. Tijdens de voorbereidingen op de nieuwe editie van het popfestival wordt hij al meermaals bevangen door stress en allerhande psychosomatische aandoeningen. Het is alsof het zwaard van Damocles hem al boven het hoofd hangt. En het grote onheil geschiedt als hij op het festival Lovalicious in een grote schare aanschuivende mensen in de verdrukking komt en bijna ter plekke versmacht wordt. Hij belandt in een coma en zijn vrienden en collega's zijn diep geschokt als hij enkele dagen sterft. Hoe moet het nu verder met het festival en met hun levens, vragen ze zich vertwijfeld af. Zijn beste vriendin Emma tracht zich moedig te houden en bekommert zich om de praktische kanten, zoals het ontruimen van zijn huis en het regelen van de uitvaartplechtigheid.

In een sobere, uitgepuurde stijl en in wisselend vertelperspectief schetst Vrouwkje Tuinman het rouwproces die de vrienden en familieleden doormaken. In elk hoofdstuk staat een andere nabestaande centraal. De leegte die de overledene achterlaat is groot. Ze ontkennen en weigeren allemaal te aanvaarden dat Harold er nooit meer zal zijn. Zijn abrupte afscheid legt ook hun eigen kwetsbaarheid bloot. Geschrokken zetten ze hun leven verder. Door samen het leed te delen – niet zonder zin voor ironie noemen ze zichzelf 'de rouwclub' – overwinnen ze hun verdriet en pakken ze de draad van hun leven langzaam weer op. Ze drinken biertjes in zijn huis en op zijn verjaardag brengen ze met z'n allen een bezoekje aan de Efteling.

Wie op zoek is naar diepzinnige, filosofische overpeizningen over leven en dood zal bij Vrouwkje Tuinman van een kale kermis thuiskomen. Middels kleine, subtiele details, zoals de kleur van het tapijt in het uitvaartcentrum, schetst ze de wisselende emoties van haar protagonisten. Het zijn kleine voorvallen uit het dagelijkse leven die de kleinmenselijke en egocentrische kant van de nabestaanden genadeloos blootlegt. Hun leven verloopt routineus en de dood is een zandkorrel die dat mechanisme ontregelt. Door de verteltoon lichtvoetig en sec te houden, vermijdt Tuinman vakkundig de sentimele cliché's van het genre. Met het rockmilieu als setting speelt ze ook met de cliché's van de popcultuur. Zo speelt R.E.M. een in zeven haasten geïmproviseerde tribute voor de concertproducer die ze amper gekend hebben. Vrouwkje Tuinman gaat in haar roman de grote emoties niet uit de weg maar serveert ze met veel Hollandse nuchterheid en een grote dosis rock 'n' roll.

(recensie geschreven in opdracht van Vlabin-VBC en oorspronkelijk gepubliceerd in Leeswolf nr 4, mei 2013)