Mijn leven is mooier dan literatuur

Het zijn schizofrene tijden, iedereen is tegenwoordig zowel schrijver, lezer als recensent, met dank aan de pijlsnelle bloei van de sociale media. Het leidt tot een schier eindeloze stroom aan tweets, mails en statusupdates. Een gebeurtenis is pas echt als je het online meedeelt. Het narcisme heeft een hoge vlucht genomen. Steeds meer mensen willen publiceren. Als ik zin heb om een boek te lezen, schrijf ik er wel een, dat is het nieuwe credo. In 'Mijn leven is mooier dan literatuur' onderneemt Jannah Loontjens een persoonlijke en filosofische zoektocht naar de zin van het schrijven in deze digitale tijden. Aan de hand van herinneringen, fragmenten uit het werk van schrijvers en filosofen toetst ze hoe we anno 2013 in en met literatuur leven. Het is een boek vol literaire wanderlust dat de grenzen van fictie, mystificatie, waarheid en leugen aftast.

Van leesplezier tot verplichte lectuur.

'Of mijn leven echt mooier is dan literatuur?' vraagt Jannah Loontjens zich in haar voorwoord af en ze geeft meteen toe dat dit de facto een onbeantwoordbare vraag is. Het boek is beter dan de film, daar is meestal weinig tot geen discussie over. Maar is het boek ook mooier dan de film van ons leven? Literatuur is verweven met het leven. Wat je beleeft, toets je aan verhalen, of gebeurtenissen uit voor jou belangrijke romans en vice versa. Voor Jannah Loontjes zijn dat Prousts A la Recherche du temps perdu, en de romans van Franz Kafka en Virginia Woolf. Maar het allereerste boek dat ze las was Kikker en Pad van Arnold Lobel. Misschien was het wel dat boek dat haar in haar prille kindertijd de macht van het geschreven woord deed begrijpen.

Ill. uit Shelley van Vandermeulen en Casanave (Blloan, 2013)

Wanneer kan je jezelf een schrijver noemen? Als je één boek of dichtbundel gepubliceerd hebt? En wanneer ben je filosoof? Als je je diploma wijsbegeerte op zak hebt? Loontjens verkiest het werkwoord te gebruiken: 'ik schrijf' in plaats van 'ik ben schrijver.' En relativeert meteen ook het romantische beeld dat mensen van schrijvers hebben: “Elke anekdote prikt een ander gaatje in de kijkdoos, waardoor we een leven in het straaltje licht beschouwen dat door het moment van die ene anekdote, dat ene toevallige kijkgaatje valt.” Wat alle schrijvers wel gemeenschappelijk hebben is de constructie van de eindigheid. Alle literatuur gaat per definitie over tijd en tijdsbeleving. Een roman is lineair: “Zodra je een roman openslaat, komt er een einde in zicht, het einde waarna er niets meer volgt: de laatste regel is gelezen, de laatste pagina is omgeslagen. Het boek is uit.” En dan is het tijd voor een nieuw boek.