Mijn vader

"Twee jaar geleden, toen ik mijn vader heb verloren, had ik geen zin meer in het leven," zo begint Héléna, de vertelster uit Mijn vader haar monoloog. De toon is meteen gezet voor een indringend en beklemmend relaas van een intense vader-dochterrelatie. De dood van haar almachtige, geïdealiseerde vader zorgt voor een aardverschuiving in haar leven. Aanvankelijk komt ze haar appartement niet meer uit. Ze zinkt weg in een diepe lethargie. Het leven maakt haar te bang. Ze hangt haar angst op aan de herinnering van haar eerste schooldag toen ze huilend terug naar huis wou. Haar vader liep met haar huiswaarts en ze heeft het gevoel dat ze haar leven lang die ene scène herhaalt. Maar nu is hij er dus niet meer. Ze raakt pas uit haar impasse als er een brief toekomt uit Italië van een zekere Paul M, die beweert haar halfbroer te zijn. Haar nieuwsgierigheid naar het onbekende verleden van haar vader is gewekt. Samen met Paul M grasduint ze in oude, vergeelde brieven. Impliciet voeren ze een strijd naar de liefde van hun gedeelde vader. Het resultaat is ontstellend voor Héléna, alsof ze de doos van Pandora opende. Alle duistere familiegeheimen komen aan het licht. Ze ziet haar vaderbeeld aan scherven vallen en heeft geen andere keuze dan haar leven zelf in handen te nemen. Degene die haar het nauwst aan het hart lag, blijkt een volstrekte vreemdeling voor haar te zijn.

Met "Mijn vader" schreef Eliette Abécassis (geb. 1969) een poëtisch en intimistisch portret van een meisje wier stem soms snikkend, soms ontroerend maar meestal ijzig en berustend haar zwartgallige levensvisie poneert. Haar uitgangspunt is dat alle vrouwen een vader hebben en daarom voorbestemd zijn om ongelukkig te zijn. De relatie met haar vader is zo intens dat er geen plaats is voor iemand anders. Ze werd gekortwiekt omdat ze door haar verblindende liefde voor hem steeds het geluk en het welzijn van haar vader vooropzet. In wezen leest "Mijn vader" als een openhartig maar intriest familiedrama, ware het niet dat Eliette Abécassis te allen tijde afstand bewaart.  Ook opvallend: over haar moeder rept ze dan weer geen woord. Grote emoties zijn schaars en worden afgewisseld met sobere filosofische bespiegelingen over afkomst, familiebanden en de invloed van ouders op hun kinderen. Maar aan de slotsom verandert dat niets. De prijs die haar protagoniste betaalt, is dat vrijheid en wijsheid nooit alleen komen, maar altijd vergezeld zijn van eenzaamheid.

Eliette Abécassis, Mijn vader, Anthos /Manteau [Antwerpen]:, 2003, 110 p., € 16,9. ISBN 9076341656. Vert. van: Mon père door Vermeulen, Joris.