De uitvoering

De uitvoering is een verhalenroman met als centrale figuur de muzieklerares Kallista. Daarnaast zijn er de verhalen van haar leerlingen die ze wekelijks ontvangt en al jaren kent. Elk van hen draagt onuitspreekbare geheimen met zich mee. De stem van Kallista wordt telkenmale afgewisseld door die van een van haar studenten. Zo is er Jasmijn, kind van gescheiden ouders. De pianoles is voor haar een rustpunt tussen enerzijds haar leven bij haar moeder en anderzijds dat bij haar vader met zijn nieuwe vriendin en kinderen. Ook voor Sonette en de doodzieke Jet zorgt de muziek voor rust en troost in hun leven. De andere leerlingen liggen allen op een of andere manier met zichzelf in de knoop en zijn vooral in zichzelf gekeerd. Enkel de jonge Joe Joe bemerkt dat de lerares niet zo gelukkig en bedaard is als ze zich voordoet. Ze worstelt met haar liefdesleven, familie en verleden. Het leven van Kallista wordt pas echt gecompliceerd als haar grote liefde na zeven jaar terugkomt uit de Verenigde Staten en haar jeugdvriendin overlijdt na jarenlang in een coma te hebben gelegen. Synchroon met haar leerlingen die zich op de jaarlijkse uitvoering voorbereiden, moet Kallista haar eigen mentale vuurproef doorstaan. 

Er straalt een grote eenzaamheid van De uitvoering af. Vooral het isolement en het onvermogen van de protagoniste laten diepe sporen na. Ook de andere personages (allen vrouwen) zijn eenzame zielen. Janine Hoekstein slaagt erin om een herfstige, wat weemoedige sfeer te scheppen waarbij liefde (of het gebrek eraan) en muziek de rode draden zijn. Haar schrijfstijl is gaaf en bijwijlen ritmisch. Ook de relativerende knipoogjes vormen een goed tegenwicht tegen de soms gevaarlijk naar soap overhellende verhaallijn. Het wisselend vertelperspectief dat Hoekstein hanteert, is echter een minpunt. Haar doelstelling was ambitieus: haar roman de structuur en vorm van een rondo meegeven. Maar de vorm zit de inhoud duidelijk in de weg. Hoe fraai de ingelaste verhalen van de leerlingen ook zijn, ze halen het tempo en de spankracht uit de roman. Het is alsof deze dissonante intermezzo's het vuur uit het lont halen en de emotionele impact van de crisis van de protagoniste minimaliseren. Het gebrek aan cohesie belet dat De uitvoering meer is dan een aardige, maar weinig beklijvende psychologische roman.

Janine Hoekstein, De uitvoering, Archipel Amsterdam, 2004, 221 p., € 15,95. ISBN 9063051425