Blijvertjes

Wetmatigheid van het beroep: de collecties worden groter en het personeelsbestand kleiner. Wieden in de collecties dan maar? Ontspullen is een van de vele hypes die dit jaar kwamen aangewaaid en de basisfilosofie die erachter schuilt is best wel oké. Geluk begint met je eigen rommel op te ruimen. James Wallman schreef er zo’n typisch zelfhulpboek over waarin hij voor een alternatief waardensysteem pleit. Materialisme moet plaatsmaken voor experiëntialisme of het vinden van geluk in intrinsieke belevingen, zoals ervaringen. Als bibliothecaris kijk ik er met gemengde gevoelens tegenaan. Meer doen met minder klinkt vertrouwd in de oren maar snoeien in de collecties blijft een uiterst heikele zaak. Wat zijn de correcte criteria om af te voeren? Items die nooit geconsulteerd worden?

Voer een ogenschijnlijk gedateerde tijdschriftencollectie af en je krijgt op een blauwe maandag geheid een aanvraag voor een artikel uit dat tijdschrift binnen. En net dat nummer zal om onbekende redenen ontbreken in die andere bibliotheek die het wel nog bewaarde. Vervolgens zal het een van de titels zijn die nog niet gedigitaliseerd werden wegens — je raadt het al — niet prioritair want inhoudelijk gedateerd. De verstandige lezer heeft ondertussen al door dat ‘ontspullen’ iets voor de amateur-verzamelaar van pakweg postzegels of prentkaarten is. De brave liefhebber die door een verhuis of een echtelijk dispuut de schaar in de te groot geworden collectie moet zetten. Er is een tijd om te bewaren en een tijd om op te ruimen, klinkt het dan hoopvol in de familie van de vertwijfelde verzamelaar.

In het bibliotheeklandschap wordt het ook moeilijker om zich te verschuilen voor de toenemende dematerialisering van informatie. Content is king in de gedigitaliseerde wereld. Als het boek als bewaarplaats voor kennis en verhalen ter discussie staat wordt deze klassieke grap afkomstig uit Historisch Canon van Fokke & Sukke vaak aangehaald: Twee middeleeuwse monniken zitten aan hun schrijftafel. Zegt de ene tegen de ander: “Die boekdrukkunst… Da’s geen blijvertje.” Zegt de ander: “Mensen willen toch altijd handgeschreven boeken blijven lezen.” In onze waardevolle collectie herbergen we nog tientallen werken uit de 16e eeuw en 17e eeuw. Dat zijn pas blijvertjes.