De man van de blauwe cirkels

De Franse thrillerschrijfster Fred Vargas werd op 17 juli bekroond met de prestigieuze International Dagger, een prijs van de Britse Crime Writers' Association (CWA) voor misdaadboeken en thrillers van buitenlandse auteurs. Vargas — pseudoniem van Frédérique Audoin-Rouzeau — ontving de prijs ter waarde van 1.000 pond voor The chalk circle man, een vertaling van haar roman L'homme aux cercles bleus, die in het Nederlands verscheen onder de titel De man van de blauwe cirkels. Het was haar vijfde Parijse misdaadroman die in Nederlandse vertaling verscheen. Het boek viel in Frankrijk eveneens in de prijzen, het won er 'le Prix du Festival de Sant-Nazaire'.

Protagonist is zoals steeds de charismatische commissaris Jean-Baptiste Adamsberg. Parijs is al enkele maanden in de ban van een tekenaar die grote, blauwe krijtcirkels op de straatstenen kalkt. De dader laat in de cirkel telkens een ogenschijnlijk futiel voorwerp achter: een lege balpenvulling, een krulspeld of een leeg blikje. De meeste waarnemers vermoeden dat het hierbij om een perverse grappenmaker gaat. Commissaris Adamsberg van de misdaadbrigade volgt echter zijn intuïtie. Zijn buikgevoel leert hem dat de cirkels wreedheid 'uitademen' en dat de voorwerpen in intensiteit alleen maar zullen groeien. Een psychiater karakteriseert de vreemde cirkeltekenaar inderdaad als iemand die bezeten is door de dood. Als er na verloop van tijd ook dode katten en muizen in de cirkels gevonden worden, wordt de zoekactie intenser. De pers heeft ondertussen een vette kluif aan deze vreemde zaak. Spoedig vallen de eerste menselijke slachtoffers. Samen met zijn adjunct Danglard bindt Adamsberg de strijd aan met de psychopaat.

Net als in haar vorige roman "Maak dat je wegkomt" heeft Vargas' wijdlopende en fantasievolle misdaadverhaal een lange aanloopfase nodig alvorens de lont in het kruitvat geworpen wordt. Realistische actiescènes zijn bij Vargas eerder uitzondering dan regel en ondergeschikt aan de sfeertekening van Parijs en de karakterschetsen. In de tweede helft van de roman schakelt de schrijfster een versnelling hoger en stuwt de inventieve intrige het verhaal naar de verrassende ontknoping, waarin alle verhaallijnen netjes samenkomen. De zwarte humor zorgt hierbij af en toe voor een relativerende knipoog. Haar personages zijn veelal vreemde vogels. Ook de protagonist -- commissaris Adamsberg -- is er een uit de duizend. Hij filosofeert, dagdroomt, maakt voortdurend tekeningetjes en lijkt zich nauwelijks te bekommeren om de naakte feiten of evidente aanwijzingen. Toch slaagt hij erin om met zijn onorthodoxe, intuïtieve methode de zaak succesvol af te ronden. Met "De man van de blauwe cirkels" bevestigt Fred Vargas haar vakmanschap als schrijfster van eigenzinnige misdaadverhalen met een licht surrealistische ondertoon.

[deze recensie verscheen eerder in Leeswolf]

Fred Vargas: De man van de blauwe cirkels (De Geus. Spanning), De Geus Breda, 2005, 221 p., € 18,9. ISBN 90-445-0341-3. Vert. van: L'homme aux cercles bleus door Rosa Pollé. Distributie: De Geus