Vluchtmisdrijf

"Aan wie ik achterliet. Aan wie mij achterliet" is het veelzeggende motto van "Vluchtmisdrijf", de debuutroman van Dieter Ceustermans (1973). Hoofdfiguur in het boek is Peter Decraene, een al wat oudere man die met zichzelf in de knoop ligt. Hij lijkt voortdurend op de vlucht, voor zijn omgeving maar ook voor zichzelf. Zijn echtgenote blijkt terminaal ziek te zijn en heeft besloten haar levenseinde zelf te bepalen.

Het verhaal vangt aan op het moment dat het koppel de palliatieve afdeling van het plaatselijke ziekenhuis betreed. Naar gelang haar einde dichterbij komt, wordt het voor haar man steeds moeilijker om zich kranig te houden. Hij kreeg reeds bij het betreden van de kliniek een aanval van hyperventilatie wat het verplegend personeel deed vermoeden dat hij en niet zijn vrouw de patiënt is. Tijdens die laatste dagen wordt het wankele karakter van de protagonist steeds scherper. Hij lijdt een getormenteerd leven en verwerkte de tragische gebeurtenissen uit zijn jeugd nauwelijks. Herinneringen aan zijn katholieke jeugdjaren drijven boven bij het doorbladeren van oude fotoalbums van zijn vrouw. Als dertienjarig kind verloor hij zijn moeder na een slepende ziekte. De diepgelovige jongen prevelde gedurende haar ziekte elke dag een gebed tot zijn Mariabeeld. Het ongeloof en de ontgoocheling toen ze de strijd uiteindelijk toch verloor, sloegen diepe littekens bij de jongen. Hij trachtte zijn geloof letterlijk van zich af te schudden door het Mariabeeld te molesteren.

Met "Vluchtmisdrijf" schreef Ceustermans - gewezen eindredacteur van Terzake- een aardige maar ook wat wisselvallige psychologische roman. De sfeerzetting is beklemmend en claustrofobisch en de vele referenties naar de katholieke symboliek versterken dit nog. Beide protagonisten worden geconfronteerd met hun eigen limieten. Terwijl de vrouw met een lovenswaardige sereniteit haar einde tegemoet ziet, blijkt de man tegen zijn eigen geestelijke limieten aan te botsen. Zijn vlucht in seks en een buitenechtelijke relatie brachten hem geen soelaas en hij beseft dat na de dood van zijn vrouw des te meer. Ceustermans portretteert zijn vertwijfelde en amechtige antiheld weliswaar met veel empathie maar als lezer kan je niet anders dan meewarig het hoofd te schudden bij zoveel lafheid. Berouw komt altijd na de zonde.

Dieter Ceustermans: Vluchtmisdrijf

Contact, 2009

Paperback, 239 p.

isbn: 9789025431631