Zeven dagen oud brood

Zeven dagen oud brood is de derde roman in drie jaar tijd van Max Niematz (1942). Net als het vorig jaar verschenen 'Het wachtlokaal' is zijn nieuwste boek een broeierige studie van de menselijke relaties. Hoe vreemd het is dat je de ander nauwelijks echt kunt kennen? Protagonist en vertelfiguur is Jack de Goede. Hij heeft zijn moeder nooit gekend en groeide op bij zijn vader, drogist van beroep. Zijn ascetische jeugdjaren werden opgevrolijkt door de bezoeken van zijn oom Gilbert, lid van de Internationale en vooral veel bereisd en welbespraakt. Een groot contrast met zijn eigen zwijgzame vader. Toen zijn oom een relatie aanging met Agatha, een twintig jaar jongere dame, was hij - tot grote spijt van Jack - niet langer welkom ten huize de Goede. Na het overlijden van zijn vader, krijgt Jack een uitnodiging zijn Gilbert om hem te komen opzoeken in de Franse Cevennen. Zijn oom heeft ondertussen zijn communistische partijverleden vaarwel gezegd en is een nieuw leven begonnen op een afgelegen landgoed. Jack die wat doelloos door het leven slentert gaat graag in op de uitnodiging. Daar aangekomen blijkt hij in een uiterst vreemde microkosmos te zijn terechtgekomen. Zijn tante blijkt niet alleen erg bekoorlijk te zijn, ze geeft ook op bijzonder autoritaire wijze de leiding aan de werklui die bezig zijn met het opknappen van de vervallen burcht. Maar er gebeuren vreemde dingen. Zo is Oom Gilbert nergens te bekennen. Voor het eerst in zijn leven is Jack gedwongen om actief aan het leven deel te nemen om een vat op de gebeurtenissen te krijgen. 

'Zeven dagen oud brood' is een in een uitgezuiverde stijl geschreven psychologische roman vol knipoogjes naar de gothic novel. Niet alleen door de setting - een oude vervallen burcht - maar ook door de raadselachtige en duistere sfeer die als dikke mist blijft hangen. De personages verdwijnen en verschijnen voortdurend. Als spoken zweven ze langs de radeloze protagonist telkens moet raden wat er aan de hand is. Net als in de voorgaande romans van Max Niematz is de hoofdfiguur een gelaten, dromerige jongeman die het leven ondergaat. In 'Het wachtlokaal' was het een oproepingsbrief voor het leger dat zijn leven dynamitiseerde, hier is het de ontmoeting met zijn wonderlijke tante die voor vuurwerk zorgt. Hij vat een liefde voor haar die hij uit loyaliteit voor zijn oom wil negeren. Het landgoed lijkt bespookt en de ik-figuur kan met moeite realiteit en droombeeld onderscheiden. Zijn liefde voor Agatha zorgt voor een spaarzaam lichtpunt in de duisternis maar ook dat zorgt uiteindelijk alleen maar voor wroeging en pijn. Het resulteert in een mistige, teneerdrukkende roman die de lezer met een gevoel van vervreemding achterlaat.

Recensie geschreven in opdracht van Vlabin-VBC en oorspronkelijk gepubliceerd in De leeswolf 2011/2

Max Niematz: zeven dagen oud brood

Contact, 2010

Paperback

ISBN: 9789025449773

Prijs: € 21,95