Onze stralende toekomst

De generatie van na de jaren '60 wordt vaak opportunisme en cynisme verweten, en ook over de huidige generatie jongeren doen aardig wat stereotiepen de ronde: dat ze conservatief, materialistisch en hyperindividualistisch zijn, om er maar een paar te noemen. Josien Laurier (geb. 1967) bewijst echter dat het allemaal niet zo'n vaart richting afgrond loopt en pakt uit met een vlammend pamflet. In Onze stralende toekomst bepleit ze een revolutionair denken. "De ene helft van de wereldbevolking komt om van de honger, de andere van de verveling", zo luidt haar openingszin. Het is het uitgangspunt van haar utopie. De voorstellen variëren van grappig en onuitvoerbaar tot wezenlijk of haalbaar. Gemeenschappelijke basis van al haar ideeën is dat niks blijvend is. Diversiteit is haar toverwoord. Gedaan met de onverdraagzaamheid, de politieke controversies en de grote verschillen tussen arm en rijk. Enkele van haar methodes om dat te realiseren zijn de opschuifmethode en de uitwisselmethode. Iedereen verwisselt van huis met zijn buren, en na een maand schuiven we opnieuw een plaatsje op. Grondbezit en eigendommen worden op die manier collectief gemaakt. Met de uitwisselmethode stelt ze voor dat alle ouders op de wereld hun kinderen onmiddellijk na de geboorte afstaan aan een andere kersverse ouders in een ander werelddeel. Solidariteit is dan meteen niet langer vrijwillig. U wenst het nog gekker? In de omgekeerde geldstroom stelt Laurier voor dat men betaald krijgt voor vrije tijd en voor de afname van goederen en diensten, en dat men moet betalen om te werken.

Het is duidelijk dat deze provocatieve ideeën het huidige kapitalisme aan de kaak stellen. Utopische plannen spotten met ons lot en zijn grappen die niet ernstig genomen kunnen worden, luidt de vaak gehoorde kritiek, maar dat wordt ook over genmanipulatie en klonen gezegd. Het pamflet van Josien Laurier is echter meer dan maatschappelijk verantwoorde geestigheid. Het illustreert nl. perfect dat onze maatschappelijke fundamenten snel artificieel worden als je het gezichtspunt omkeert. Onmacht of onverschilligheid worden door Laurier niet getolereerd, en onze huidige levensstijl levert überhaupt niks op: "We mogen dan de aarde vergiftigen met onze productie, maar wat we eraan overhouden, is een mobieltje." Ook de idee dat het niets verandert als je de eigendommen van de rijkste helft van de wereld aan de armste helft geeft, is aan Laurier niet besteed. "Wij moeten de scheppers zijn van een stralende toekomst. De aarde is prachtig. De mens is goed", zo luidt haar anachronistische aandoende conclusie. Haar Utopia en oproep tot een oefening in het vrolijke denken is alvast uniek in zijn soort. Benieuwd of haar afgemeten voorzet voor open doel andere idealisten zal kunnen inspireren.

Josien Laurier: Onze stralende toekomst, Querido Amsterdam, 2006, 58 p., € 6,95. ISBN 90-214-7307-0. Distributie: WPG Uitgevers