De duivel van Vico

De setting van De duivel van Vico, de debuutroman van Ton Vogels (1979) is erg veelbelovend. Het verhaal speelt zich af in een idyllisch Zuid-Italiaanse dorpje op een heuvel, begrend door citrusboomgaarden, het Foresta Umbra en de azuurblauwe Adriatische zee. Er zijn naargeestigere locaties denkbaar, maar niet alles blijkt peis en vree te zijn in Vico del Gargano. De roman vangt aan als protagonist Tomaso Giuliani, een Nijmeegse sterrenkundestudent met een Italiaanse vader en een Nederlandse moeder, in het dorp arriveert. Hij wordt er warm ontvangen door de inwoners, ook al is zijn verblijf in het dorp eigenlijk als straf in bijbelse betekenis bedoeld. Hij moet tijdens zijn 40 dagen durende verblijf als boetedoening met blote handen een muur bouwen rond de sinassappelboomgaard van de familie Mastromatteo. Wat er in Nederland fout gelopen is, blijft lange tijd onduidelijk. Enkel dat zijn grootmoeder nog maar net overleden is en dat Vico del Gargano ook het geboortedorp van zijn vader blijkt te zijn. Het wordt nog raadselachtiger als de jonge student in contact komt met de knappe Carmela, dochter des huizes en al evenzeer getroubleerd. Terwijl het dorp zich voorbereidt op de jaarlijkse processie van 14 februari ter ere van Sint Valentinus en om de boomgaarden te zegenen, ontdekt Tomaso dat Carmela regelmatig uitdrijvingsrituelen ondergaat in de dorpskerk. De bijgelovige dorpelingen, met haar ouders op kop, menen dat het amper achttienjarige meisje door de duivel bezeten is. Deze bevreemdende ontdekking doet Tomaso stilaan ontwaken uit zijn lethargie. Na aanvankelijk voortdurend passief de andere kant opgekeken te hebben, ontbindt hij al zijn duivels om de ware toedracht van dit familiegeheim te ontrafelen.

De duivel van Vico is een vakkundig geconstrueerde roman over schuld en boete die halfverwege helemaal openbloeit. Het ontaardt in het oeroude conflict tussen geloof en ratio. De nuchtere protagonist wil het stilzwijgen van de dorpelingen doorbreken, maar raakt met zichzelf in de knoop als hij diepe genegenheid begint te koesteren voor zijn diepgelovige antipool. Ton Vogels schrijft helder proza en behoedt zich voor de clichés van het genre. De roman kabbelt langzaam maar niet onaangenaam verder en krijgt met de fijnzinnig beschreven romance tussen zijn vertwijfelde protagonisten een heftige emotionele stroomversnelling. Een geslaagd en verzorgd debuut dat zich in het grensgebied tussen verstand en gevoel afspeelt.

Recensie geschreven in opdracht van Vlabin-VBC en oorspronkelijk gepubliceerd in De leeswolf , November, nr 8 (2012)