De schaakspeelster

De in Duitsland geboren Bertina Henrichs woont al sinds haar achttiende in Frankrijk en schreef haar thesis over schrijvers die in ballingschap van taal veranderden. Echt verrassend is het dan ook niet dat ze haar debuutroman, De schaakspeelster, in het Frans en niet in het Duits schreef. De roman verhaalt het leven van Eleni, een ogenschijnlijk eenvoudig Grieks kamermeisje. Als dochter van arme boeren uit Halki stopte ze al op haar vijftiende met school en trouwde ze op haar achttiende met een garagist. Samen met haar twee kinderen en zwijgzame echtgenoot leidt ze een rustig en routineus leven op het eiland Naxos. Tot ze op een dag in een hotelkamer per ongeluk op een schaakspel botst. Eleni raakt gefascineerd door het schaakbord en besluit het spel als verjaardagsgeschenk aan haar man te geven. Als die geen interesse toont om het te leren, begint ze zelf te spelen. Moeizaam maakt ze zich de handleiding en spelregels meester. En met de hulp van Kouros, haar oude, vereenzaamde leraar, krikt ze haar niveau snel op. De dorpsgenoten beginnen echter al snel te roddelen over de nieuwe passie van Eleni. Ze zou haar huishoudelijke taken en haar gezin schromelijk verwaarlozen. Ook haar man is het mikpunt van spot en kwaadsprekerij.

 De schaakspeelster is een lichtvoetige en speelse roman waarin het schaakspel een metafoor is voor een gedistingeerd leven. De timide protagoniste droomt immers van het mondaine leven in Parijs, waar de burgers op de Champs-Elysées flaneren, koffie drinken, winkelen en voorname conversaties voeren. Langzaam zien we haar transformeren van een ietwat kleurloze kamermeid tot een zelfbewuste vrouw, die veel talent blijkt te hebben. Met soepele pen portretteert Henrichs haar kleine heldin, die door haar intellectuele grenzen te verleggen een diepgang in haar leven krijgt. De schaakspeelster is een aanstekelijk boek vol melancholie, ontroering en troost.

Bertina Henrichs, De schaakspeelster, De Geus Breda, 2006, 158 p., € 16,9. ISBN 9044508229. Vert. van: La joueuse d'échecs door Boot, Truus