Luchtschepen en schandalen

Vastberaden en met een koffer vol idealisme stapte dichter en criminoloog Manuel Kneepkens in 1994 in de stadspolitiek. En Rotterdam zou het geweten hebben. Zijn partij noemde hij boudweg Stadspartij en zijn doelstelling mocht er zijn: "de samenleving poëtiseren" of "de democratie lyrisch maken". En daarvoor was Kneepkens wel bereid om de mouwen op te stropen en af te dalen in de slangenkuil waar politiek bedreven wordt. De kroniek Luchtschepen en schandalen is een postlineair verslag van viereneenhalf jaar poëtische strijd contra de Rottocratie, zoals Kneepkens de Rotterdamse democratische werking placht te noemen. De dichter heeft in ieder geval het kwistige gebruik van de metafoor gemeen met de nooit om woorden verlegen zittende politicus. Met veel gevoel voor humor biedt hij een blik achter de schermen van een paarse coalitie in een grote (haven)stad. De schandalen volgden mekaar in de beschreven periode (1994-1998) snel op, niet enkel in Rotterdam maar ook in Den Haag (met o.m. het parlementair commissieonderzoek naar de Bijlmerramp). Het zo geroemde poldermodel is volgens Kneepkens weinig sociaal en vooral erg milieuonvriendelijk. En aangezien de spreektijd van de Stadspartij erg beperkt is, haalt hij zijn gram in zijn kronieken en columns. 

De verwijzing naar luchtschepen in de titel wordt uitgelegd in 'Zeppelin komt zo!'. Kneepkens' gewaagdste poging om Rotterdam in de houdgreep van de poëzie te krijgen was de motie Zeppelin, waarbij hij dit luchtschip als het archepoëtische vervoermiddel uitbeeldt. Voor de dichter een milieuvriendelijk alternatief voor het lawaaierige vliegtuig. De motie wordt niet gestemd maar Kneepkens ziet zijn luchtkasteel toch niet geheel van tafel geveegd: "Voor het EK 2000 is de politie van plan een luchtschip aan te schaffen om milieuvriendelijke surveillances vanuit de lucht mogelijk te maken. Wie had dat in de jaren zestig kunnen denken: blijkt dus uiteindelijk de politie toch je beste vriend..." Luchtschepen en schandalen is een interessante casestudy. De vonken spatten telkens hoog op als de economische belangen in botsing komen met de ecologische. En hoeft het gezegd dat deze laatste steevast het onderspit moeten delven. De kersverse politicus constateert dat de ecologische catastrofe steeds dichterbij komt, maar blijft zich niettemin inzetten en drijft politici met paardenbrillen regelmatig in het nauw met zijn eigenzinnige en onvoorspelbare aanpak. En als dat niet volstaat, tovert de dichter met partij nog enkele geestige woordspelingen uit zijn hoge hoed. De rist kleine en grote schandalen blijft echter een zware brok om door te slikken. Om met mondjesmaat te lezen.

Manuel Kneepkens, Luchtschepen en schandalen: viereneenhalf jaar poetische strijd contra de Rottocratie, De Prom Baarn, 2000, 256 p., € 690. ISBN 9068016296