De laatste reis van Emilie

De laatste reis van Emilie is het intrigerende levensverhaal van een jonge vrouw die door het leven wou 'vliegen' als acrobate. Haar geschiedenis wordt achterwaarts verteld. De openingsparagraaf zet meteen de toon: het lijk van Emilie dobbert in de golf van Murtoli en een school makrelen doet zich tegoed aan het lijk alvorens zelf opgevist te worden. Nicolas Michel beschrijft deze scène met de precisie van een natuurdocumentaire. Dit hyperrealisme in combinatie met poëtische parafraseringen heeft een bevreemdend effect. De hamvraag die nazindert is wat de dood van deze mysterieuze vrouw veroorzaakte. Een hele rits personen passeren de revue, van een melancholische visser tot een bedrogen echtgenote en een stel onhandige bankrovers. Allen komen ze op een of andere manier met het dode lichaam van Emilie in aanraking en dat geeft hun leven een nieuwe wending. Hoe verder het verhaal vordert, hoe duidelijker de contouren van Emilie worden. 

In het prachtige slotgedeelte komt ze weer echt tot leven. Ze bleek een acrobate die constant wilde "vliegen" en daar had ze een heel specifieke reden voor. Samen met haar geliefde vloog ze tien jaar door de lucht. Haar keuze voor een leven in schoonheid werd haar uiteindelijk fataal. Nicolas Michel weet met De laatste reis van Emilie de hoge verwachtingen aardig in te lossen. Zijn talent om poëtisch en subtiel te schrijven wordt bevestigd. En de manier waarop hij zijn verhaal vertelt is origineel. Al deed Martin Amis het hem al voor met Times Arrows, waar het verhaal eveneens achterstevoren werd verteld. Alleen is deze compositie bij Michel soms te gekunsteld en te strak, alsof Michel zichzelf een keurslijf aangemeten heeft. De cohesie van de roman vermindert hierdoor enigszins. De nevenpersonages worden dan wel fantasievol en overtuigend geportretteerd, maar niettemin snak je vooral naar de onthulling van het mysterie rond de dood van de protagoniste. Echt openspatten doet de roman dus pas in het laatste gedeelte, als de virtuoze acrobatie van zijn tragische protagoniste in al even virtuoze bewoordingen beschreven worden. Michel weet in deze apotheose te ontroeren zonder in clichés te vervallen. Het universum dat hij schept is er een waarin liefde en passie heersen en waarin men het verglijden van de tijd met acrobatie tracht te bedwingen.

Nicolas Michel, De laatste reis van Emilie, Wereldbibliotheek Amsterdam, 2003, 127 p., € 14,9. ISBN 9028419993. Vert. van: Le dernier voyage d'Emilie door Borsboom, Floor